Kurmancî an jî Soranî?! Kîjan zehmetir e?!

Kurdiya Kurmancî û KurdiyabSoranî du zaravayên sereke yên zimanê Kurdî ne û her yek ji wan zehmetiyên wê hene. Zehmet e ku mirov teqez bêje kîjan tevlihevtir e û kîjan hêsantir e an jî çawa em bikaribin sîstemên wan dînim li ber hev û ya hêsantir hilbijêrin.

Lêbelê, hin xalên berhevdanê hene ku em dikarin wan bidin li ber çavan, mîna;

Rêziman: Kurdiya Kurmancî ( Kurmanciya Jorîn) bi gelemperî wekî xwedan sîstemeke rêzimanî ya tevlihevtir tê hesibandin ku bi pirjimarên navdêran, kelîjek û veqetandekên zayendî û lêkeran ve girêdayî ye. Di kurdiya soranî ( Kurmanciya Jêrîn) de awayekî destnîşankirina rengdêran û kêşana lêkeran sadetir heye, ku ji hêla sadebûnê ve dibe ku wek advantajekê were dîtin.

Nivîsîn: Kurdiya kurmancî bi tîpên latînî tê nivîsandin, lê di kurdiya soranî de tîpên erebî bi kar tînin. Ji bo kesên ku bi tîpên latînî dizanin, dibe ku tîpên kurmancî hêsantir werin dîtin.

Ferheng: Tevliheviya peyvsaziyê di navbera zaravayan de diguhere. Kurmancî û soranî di ferhenga wan de hin ciyawaziyên wan hene, ku her zaravayek li gorî zanîna wî ya bi hin peyvan re dikare ji xwendekarekî re tevlihevtir xuya bike.

Di dawiyê de, têgihîştina tevliheviyê bi gelemperî bi perspektîfa xwendekar û zimanê wî yê zikmakî ve girêdayî ye. Dibe ku hin kes ji ber rêzimanê zaravayê Kurmancî tevlihevtir bibînin, hinên din jî ji ber tîpê soranî tevlihevtir bibînin. Çêtir e ku mirov zaravayê li gorî armanc û berjewendîyên zimanê Kurdî bi giştî hilbijêrin.

Fener Hemedo

fenerhemedo@gmail.com

Hewlêr- Kurdistan
23/10/2023